Expositie 35 jaar Kasteeltuinen Arcen
In 1988 opende in het maasdorp Arcen een groen themapark: Kasteeltuinen Arcen. Het NOS-Journaal sprak van een ‘klein Versailles’. Op de historische buitenplaats Arcen werd onder leiding van tuinarchitect Niek Roozen een unieke groenbeleving gebouwd in goede samenwerking met Lottumse rozenkwekers en de Provincie Limburg. Naast cultuurhistorie en tuinen werd beeldende kunst onderdeel van het park. Zo presenteerde Fons Schobbers zijn werk Movement in de mediterrane kas en David Vanorbeek plaatste zijn libellen in de vijver bij de Casa Verde. Het kasteel en later ook deze tuin, boden ruimte voor uiteenlopende exposities, vaak in samenwerking met regionale kunstkenners of kunstenaars die een solo-expositie invulden.
Na 35 jaar Kasteeltuinen Arcen staan de parende libellen nog steeds in de vijver en heeft Movement na de sloop van de Casa Verde een nieuwe plek gekregen in de Mediterrane Tuin. In 2023 kijken we terug op wat kunst de afgelopen 35 jaren aan het park heeft toegevoegd middels een buitenexpositie in deze tuin. Een tuin die in 2004 is ontworpen door onze oorspronkelijke tuinarchitect, Niek Roozen.
Fons Schobbers
Toen en nu
Kunstenaar Fons Schobbers exposeerde met de opening van Kasteeltuinen Arcen. Daarnaast staat er een vast werk van Schobbers in de Mediterrane Tuin. Dit jaar staan de volgende werken van Schobbers in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: Erotic Space en een kunstwerk zonder naam.
Over Fons Schobbers
Fons is geboren in 1947 in Venlo en is sinds 1973 zelfstandig beeldend kunstenaar. Hij volgde een opleiding aan de Academie voor Industriële vormgeving Eindhoven, studieperiode in de ateliers van Henraux Querceta Italie. Tentoonstellingen en opdrachten in binnen en buitenland. Werk in collecties van o.a. DSM, Shell, Sabic, Nederlandsche Bank, NEDAP, AZ Groningen. Sinds 1982 wonen en werken Fons en zijn vrouw Liesbeth samen, in het voormalige klooster Mariadal in Venlo. In de gerestaureerde buitenkapel is een permanente presentatie van het werk opgesteld.
Meer informatie over Fons Schobbers
Sjer Jacobs
Toen en nu
Kunstenaar Sjer Jacobs staat met vaste werken in het Lommerrijk en twee keer in de Rhododendrontuin. Dit jaar staan de volgende werken van Jacobs in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: Kleine Baby, Grote Baby, Kind 1, Kind 2, Kind 3, Hond 1, Hond 2 en Hond 3.
Over Sjer Jacobs
Sjer Jacobs: “Mijn fascinatie voor mensen ontstond al vroeg uit het tekenen. De portretten die ik op de Vrije Academie maakte, groeiden als vanzelf uit tot complete mensen. Stof genoeg, want ik houd ervan om naar mensen te kijken, bijna schaamteloos, naar gezichten, houdingen, bewegingen en onderlinge verhoudingen. Een galeriehouder merkte ooit op dat ik mensen met mijn ogen verslind. Daar zit wel wat in. De beelden die ik zie, sla ik op in mijn geheugen om er daarna nauwelijks meer aan te denken. Maar op het moment dat ze nodig zijn, springen ze weer uit te voorschijn en veranderen ze in verf, klei of gipsmodel. Net zo schaamteloos als ik ze opgeslagen heb. Vanaf dat moment leiden ze hun eigen leven. Ze vertellen hun eigen verhaal. Ze roepen emotie op, verleiden tot bespiegelingen. Een enkeling herkent zijn buurvrouw of achterneef. Moet ik daar iets over zeggen? Nee hoor, kunst moet voor zichzelf spreken en geen toelichting nodig hebben. Verder koester ik een eindeloze fascinatie voor materialen en technieken. Zet mij in willekeurig welke werkplaats en van alle kanten springen er allerlei nieuwe ideeën op me af.”
Meer informatie over Sjer Jacobs
David Vanorbeek
Toen en nu
Kunstenaar David Vanorbeek staat met een vast werk in de Grote Vijver bij het Bloemenlint. Dit jaar staan de volgende werken van Vanorbeek in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: Bidsprinkhaan, Serge les Yeux sur ‘Horizon, Spin en Bij.
Over David Vanorbeek
David Vanorbeek (1968, Leuven) begon zijn artistieke loopbaan in 1999 met het maken van insecten sculpturen. Met dit thema stelde hij tentoon op plantenbeurzen in België en Nederland (zelfs op de Chelsea Flower Show in Londen) en verkocht hij werken aan (dieren)tuinen en botanische tuinen. Hij verliet België voor Frankrijk in 2002 en vestigde zich in de Occitanië, het Zuiden van Frankrijk. Sinds het begin van zijn carrière probeert hij met en door zijn kunst de toeschouwer bewust te maken van het belang van, en het respect dat de mens zou moeten hebben voor, de natuur en het milieu. In de loop der jaren is David -samen met zijn creaties- gegroeid en geëvolueerd. Zijn werk is hierdoor meer en meer abstract geworden en tevens monumentaal. Op “het moment van schrijven” is de tijd aangebroken om een nieuwe stap te zetten in zijn kunstenaarschap. Samen met zijn vrouw, Natalie Magnin, een textielkunstenares wil hij (in Z-Fr) een beeldenpark oprichten voor het grote publiek met een permanente tentoonstelling van textiele kunst.
Over de werken
Bidsprinkhaan
De bidsprinkhaan is één van David’s lievelings-insecten. In het zuiden van Frankrijk, tijdens wandelingen kom hij ze regelmatig tegen. De ijzerdraad die wordt gebruik is gerecycleerd. Deze komt uit de wijngaarden. Oorspronkelijk is deze gegalvaniseerd en gaat niet roesten, tenzij er (te veel) insecticiden en pesticiden op de velden worden gespoten… Daardoor heeft de draad zijn roestlaag gekregen.
Serge, les Yeux sur l’Horizon
Serge is een abstract werk. Gelast met gerecupereerd ijzer. Toch duiden zijn naam en ook zijn postuur een beetje op levendigheid. Koud, zwaar en roestig ijzer levendigheid inblazen en het er zelfs “lichtjes” doen uitzien is één van de specifieke eigenschappen bij de werken van David.
Bij
De bij is één van de meest gekende insecten, die wij mensen betitelen als nuttig. Ook al is ze niet alleen en is net de grote verscheidenheid aan levensvormen dé formule voor gezonde ecosystemen. Alle insecten en andere levensvormen zijn dus van belang. De kasteeltuinen van Arcen zijn een prachtig voorbeeld van de samenwerking tussen hoveniers en andere “dieren”.
Spin
Ook al is het werk van David meer abstract dan figuratief te noemen vandaag de dag, er zal altijd een spin in de buurt van David zijn huis en atelier zijn. Gewoon, in tegenstelling tot fobieën van sommige mensen vind David dit uitermate mooie wezentjes. Insecten en spinnen zijn de eerste wezens die David hebben doen begrijpen dat de wereld niet enkel om de mens draait. Vandaar David’s ode aan de insecten. Kunst, met respect voor het insect.
Carina Janssens
Toen en nu
Kunstenares Carina Janssens staat met een vast werk in het Lommerrijk. Dit jaar staat het volgende werk van Janssens in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: ‘Lange man en vrouw’
Over Carina Janssens
Rusteloos en telkens op zoek gaan naar nieuwe uitdagingen. Het is een voortdurend zoeken naar en vinden van motieven en vormen welke mij de indrukken leveren en mijn kunstenaarschap mede bepalen. Dit is de aard van Carina Janssens geboren op het water, schipperskind en neergestreken in Limburg. Opgeleid aan de kunstacademie in Maastricht.
Over het werk ‘Lange man en vrouw’
Ze staan er, trots, onverwoestbaar voor weer en wind, maar ook ingetogen. Een rustpunt met de blik vooruit naar de komende tijd.
Ann Hermans
Toen en nu
Kunstenares Ann Hermans exposeerde eerder in Kasteeltuinen Arcen in de jaren 2015, 2016 en 2022. Dit jaar staan de volgende werken van Hermans in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: Humanity, Hannah en The Conversation.
Over Ann Hermans
Na opleidingen in de textiele kunst en keramiek legde Ann Hermans een indrukwekkend parcours als selfmade modeontwerpster af. Als een eigenzinnige kunstenares koos ze steevast voor een thematische benadering van haar kledinglijn. Zo belandde ze in haar onderzoek naar het thema “knopen” bij de kunstenaar Shinkichi Tajiri, een in Amerika geboren Japanse beeldhouwer die via de Cobrabeweging in Nederland was verzeild. En bijna vanzelfsprekend belandde ze nu zelf in de wereld van de beeldende kunst. Ann Hermans, beeldend kunstenaar, maakt onder meer bronzen beelden, sculpturen en schilderijen.
Over de werken
Humanity
Lees hieronder het gedicht ‘Humanity’.
Hannah
Hannah is een danseres uit een zeer muzikale familie. Het meisje Hannah heeft model gestaan voor dit beeld. Ann heeft Hannah ontmoet bij Kasteeltuinen Arcen.
The Conversation
–
Iris Le Rütte
Toen en nu
Kunstenares Iris Le Rütte exposeerde eerder in Kasteeltuinen Arcen in het jaar 2017. Dit jaar staan de volgende werken van Le Rütte in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: ‘Daphne in de Wind’ en ‘Vergeten Herinnering’.
Over Iris Le Rütte
Iris Le Rütte is beeldend kunstenaar en dichter. Tijdens haar studie koos zij – tegen de destijds heersende mode van abstractie – voor herkenbare vormen. Haar werk wordt gezien als semirealistisch en sprookjesachtig. Zij had solo-exposities in onder andere Singer Laren en Museum Beelden aan Zee. Haar werk bevindt zich in de collecties van bedrijven, zoals Ahold en Akzo Nobel. Met onder anderen Henk Visch, Thom Puckey en Tom Claassen behoort zij tot de kunstenaars die zich sterk maken voor de nieuwe figuratie – de wedergeboorte van de vertelling en het symbool in de beeldende kunst. Le Rütte maakte vele sculpturen en monumentaal werk voor de openbare ruimte. Een van haar bekendste kunstwerken is Fata Morgana – drie stalen dromedarissen langs een spoorbaan in Amsterdam. Ze ontwierp diverse culturele prijzen, zoals de Heldringprijs van NRC en de IJ-Prijs van de gemeente Amsterdam en PwC. Zij neemt een bijzondere plek in als beeldend kunstenaar die ook gedichten schrijft. In korte tijd bereikte haar boek met gedichten en tekeningen, ‘Ik dicht je bij me’, de achtste druk. Haar beeldenreeks op het dak van de ziekenhuis OLVG in Amsterdam werd genomineerd voor de Elisabeth van Thüringenprijs.
Over de werken
Daphne in de wind
Apollo bemint de mooie nimf Daphne, maar vindt geen weerklank bij haar – een verhaal uit de Metamorfosen van de Romeinse dichter Ovidius. De nimf vlucht. Zij voelt plots dat haar voeten wortelen in de grond en haar armen takken worden – zij is een laurierboom geworden. Daphne reikt haar armen in de hoogte: is het wanhoop, of euforie omdat zij eindelijk bevrijd is van die onmogelijke liefde? Dit beeld gaat over het accepteren van het lot – pas dan zal zij gelukkig worden.
Vergeten herinnering
De nimf Daphne uit de Metamorfosen van de Romeinse dichter Ovidius veranderde in een laurierboom, nadat zij de hopeloos verliefde god Apollo is ontvlucht. Haar armen reiken in de hoogte, alsof zij op wil lossen in de omgeving en alles achter zich wil laten. Zij tracht haar evenwicht te zoeken in de nieuwe situatie en balanceert hier letterlijk op de rand van vergeten en herinneren – maar de vraag is of je ooit een herinnering kunt vergeten.
Else Ringnalda
Toen en nu
Kunstenares Else Ringnalda exposeerde eerder in Kasteeltuinen Arcen in het jaar 2014. Dit jaar staan de volgende werken van Ringnalda in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: Theater op Water, Drosophila, Tussen Droom en Werkelijkheid, Zwak Geslacht en Louter Genieten.
Over Else Ringnalda
Else Ringnalda: “Mijn inspiratie put ik uit de vraag: Hoe ziet een ideale samenleving eruit? De Homo Ludens (=de spelende mens), die daar leeft, ontdekt en ontwikkelt zijn talenten. Deze mensen hebben bewondering voor elkaars verschillen. Ze zijn wie ze zijn zonder vooroordelen over geslacht, geloof, geaardheid, afkomst of kleur. De figuratieve beelden die ontstaan kunnen sterke vrouwen zijn of mannen die hun onzekerheid durven tonen of net andersom.”
Over de werken
Theater op Water
Door mijn beelden op water te laten drijven kunnen ze onder invloed van wind en stroming steeds een andere kant van zichzelf laten zien. Er ontstaat een interactie tussen de verschillende figuratieve beelden. Een soort Theater op Water.
Tussen Droom en Werkelijkheid
Deze titel refereert aan de eerste woorden van het gedicht van Elsschot “Tussen droom en daad …”. Je ziet een zittende vrouw in een houding, die door anderen als niet-kuis of niet-vrouwelijk beoordeeld kan worden. Ze zit in gedachten verzonken zonder zich te storen aan wat anderen mogelijk over haar denken.
Drosophila
Dit beeld verbeeldt ook een contemplatieve vrouw. Ze is zo smal en niet op de voorgrond tredend dat je haar haast over het hoofd ziet net als een fruitvliegje, dat in het Latijn Drosophila heet. De beelden die om haar heen drijven zijn allen Homo Ludens.
Zwak Geslacht
Je ziet een vrouw die een man op haar schouders draagt. Dit beeld stelt niet alleen een vraag door de titel. De vrouw is een zwarte vrouw met een blanke man op haar schouders. De vraag gaat ook over de paternalistische houding van de Westerse wereld tegenover Afrika.
Louter Genieten
Stilstaan bij alle geneugten die het leven ons biedt. En dagelijks momenten vinden om daar louter van te genieten.
William Sweetlove
Toen en nu
Kunstenaar William Sweetlove exposeerde eerder in Kasteeltuinen Arcen met een solo-expositie in het jaar 2021 en er staat een vast werk in de Water- & Beeldentuin. Dit jaar staat het volgende werk van Sweetlove in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: Cloned Giant Cats With Pet Bottle.
Over William Sweetlove
Welkom in de wereld van William SWEETLOVE. In een weelde van vormen en kleuren, een overrompeling van polyester uitbeeldingen, een stuk universele kunstgeschiedenis die de wereld buiten onze kustvlakte overtuigd heeft van de ecologische problematiek via een esthetische presence. Het is nu aan Middelkerke, specifiek Leffinge, om die boodschap vanaf de kustlijn uit te waaieren.
Meer informatie over William Sweetlove
Herbert Nouwens
Toen en nu
Kunstenaar Herbert Nouwens is voormalig bewoner van Kasteel Arcen. Dit jaar staan de volgende werken van Nouwens in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: Kringloop 1 en Kringloop 2.
Over Herbert Nouwens
Herbert Nouwens (1954) is na zijn academietijd in Maastricht (Stadsacademie en Jan van Eijkacademie) een aantal jaren (jaren 80) de enige bewoner geweest van Kasteel Arcen, als antikraakwacht. Hij heeft er zijn eerste grote opdracht gemaakt, een bronzen oorlogsmonument voor zijn geboortedorp Oegstgeest. Toen er plannen ontstonden om het kasteel en de tuinen eromheen op te knappen, vertrok hij naar Amsterdam waar hij op een gegeven moment een werkplaats kon krijgen op het terrein van de Westergasfabriek. Toen dit terrein ontwikkeld werd tot cultuurpark Westergasterrein is hij na enkele omzwervingen in Slochteren terecht gekomen in een grote voormalige melkfabriek, waar hij sinds twintig jaar woont en werkt. Zijn aanwezigheid in Amsterdam is echter nog zeer voelbaar. Er staan langs het Brettenpad, dat begint in het Westerpark, twintig monumentale beelden van zijn hand. Ook elders in het land staan tal van grote kunstwerken. Naast dit groot formaat stalen beelden maakt Nouwens ook veel klein werk, poëtische beelden, contouren van tekeningen in de ruimte. Hij exposeert regelmatig in Nederland en Duitsland, maakt graag werk in opdracht en vindt het een bijzondere gebeurtenis om na bijna 40 jaar weer even terug te zijn op de plek waar het allemaal begon: Kasteel Arcen!
Over de werken
Kringloop 1 (grootste beeld)
Staal, 2014
Kringloop 2 (op houten sokkel)
Staal
Shinkichi Tajiri
Toen en nu
Kunstenaar Shinkichi Tajiri exposeerde eerder in Kasteeltuinen Arcen in de jaren 2016 en 2017. Dit jaar staan de volgende werken van Tajiri in de Water- en Beeldentuin in de expositie ’35 jaar Kasteeltuinen Arcen’: Granny’s Knot en Ronin.
Over Shinkichi Tajiri
Shinkichi Tajiri wordt op 7 december 1923 in Los Angeles geboren als zoon van Japanse immigranten. Hij is in de eerste plaats beeldhouwer, maar houdt zich ook bezig met film, fotografie, schilderkunst en grafiek. Na de oorlog studeert hij van 1947-1948 aan het Art Institute of Chicago en vertrekt vervolgens naar Parijs, waar hij bij de beeldhouwer Zadkine en later bij de schilder Léger studeert. Hiermee oogst hij de bewondering van de Nederlandse CoBrA kunstenaars die in Parijs resideren. Tajiri is een van de eerste kunstenaars die ‘Junk Sculptures’ maakt. Beelden samengesteld uit stukken afval ijzer uit de metaal- en machineindustrie, die hij aaneengelast tot een nieuwe eenheid maakt. In 1956 vestigt Tajiri zich in Amsterdam en in 1962 verhuist hij samen met zijn vrouw Ferdi en hun twee dochters naar Kasteel Scheres in Baarlo bij Venlo. In Nederland wordt Tajiri bewonderd om zijn artistieke diversiteit. Hij vertegenwoordigt Nederland op de Documenta II (1959), Documenta III (1964), Documenta IV (1968) en de 31e Biënnale van Venetië (1962). In 1969 wordt Tajiri op verzoek van de kunststudenten benoemd tot professor aan de Hochschule der Künste in Berlijn, waar hij tot 1989 doceert. In deze periode begint hij te experimenteren met zeer verschillende media waaronder zijn eigen offsetdrukpers (X-Press), de bijna vergeten fotografiemethode zoals de daguerreotypie, en zijn computertekeningen op de Commodore Amiga. Koningin Beatrix onthult op 2 mei 2007 ‘de Wachters’ op de stadsbrug over de rivier de Maas in Venlo. 15 Maart 2009 overlijdt Tajiri omringd door zijn familie in Baarlo. Het vernieuwde Rijksmuseum (2013) te Amsterdam verwerft zijn sculptuur ‘Made in USA’, alsook Ferdi’s Hortisculpture de ‘Wombtomb’ genaamd. Beide beelden zijn permanent opgesteld in de 20ste-eeuwse collectie van het Rijksmuseum.
Over de werken
Granny’s Knot, 2008 (aluminium)
Tajiri: “In 1967 wilde ik een sculpturale ‘Verklaring’ die alle mystificatie, die naar mijn gevoel de kunstwereld in zijn greep had gekregen, zou doorprikken. Sculpturen die onmiddellijk iedereen zouden aanspreken en tegelijkertijd naar vorm tijdloos zouden zijn. Dit was het begin van de Knots, de Knopen.”
Ronin, 1999 (gietijzer)
Tajiri: “De strijder, krijger en samurai zijn thema’s die steeds in mijn werk terugkeren. Ze drukken mijn behoefte uit me te zuiveren van de gruwelen van de oorlog. In beeldhouwkunstig opzicht zijn ze gebaseerd op middeleeuwse wapenuitrustingen en sjamanistische fetisjen.” Vanaf de midden jaren ’90 pakt hij dit thema weer op, maar nu in een serie’ Ronin’ (gebaseerd op het beroemde verhaal van de 47 Ronin) en uiteindelijk in de (pasifistische) serie ‘Wachters en of Sentinels’.
